موتور برق

موتور برق یا ژنراتور چیست؟

امروزه انرژی یکی از نیازهای اساسی در زندگی هر فردی به شمار می‌رود. زندگی روزانه انسانها به طور کامل بر پایه انرژی برق استوار است. به همین دلیل تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز برای انجام کارهای روزانه از ضروریات زندگی مدرن محسوب می‌شود. با این حال در صنعت و یا زندگی روزمره، ممکن است جریان برق قطع شده و دستگاههای الکتریکی متوقف شوند. توقف کار دستگاههای الکتریکی موجب عقب افتادن کارها، خرابی دستگاه و ایجاد مشکل می‌شود. به همین سبب لازم است تدبیری اندیشیده شود تا مشکلات ناشی از قطع برق به حداقل برسد. بهترین راه برای حل این مشکل، اطمینان از وجود یک سیستم تامین انرژی پشتیبان است که همواره یک جریان پیوسته برق را فراهم کند.

موتور برق یا ژنراتور دستگاهی است که قادر به تولید انرژی الکتریکی است و می‌تواند انواع انرژی ( شامل انرژی مکانیکی، شیمیایی و ...) را به انرژی الکتریکی تبدیل کند. ژنراتورها در موارد مختلفی کاربرد دارند که برخی از آنها عبارتند از:

• بیمارستانها
• هتلها
• صنایع مختلف از جمله پتروشیمی
• رویدادهای بزرگ و مهم
• منازل مسکونی

ژنراتور چگونه کار می‌کند؟

ژنراتورها جریان برق را تولید نمی‌کنند، بلکه قادرند انرژی مکانیکی حرکتی را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند. در حقیقت یک ژنراتور عکس یک موتور الکتریکی عمل می‌کند. وقتی جریان الکتریکی تولید شد، از طریق سیمهای مسی به دستگاههای خارجی، ماشینها و یا یک سیستم الکتریکی ثانویه هدایت می‌شود.

نحوه کارکرد ژنراتورهای امروزی بر پایه تئوری القای الکترومغناطیس فارادی استوار است. فارادی متوجه شد که  در اثر حرکت یک رسانا در یک میدان مغناطیسی، بار الکتریکی تولید شده و به نحوی حرکت می‌کند که یک جریان الکتریکی ایجاد شود. کارکرد ژنراتور نیز بر همین اصل استوار است.

برای این که نحوه کار این دستگاه را به خوبی متوجه شوید، لازم است ابتدا اجزای آن را به خوبی بشناسید. اجزای اصلی یک ژنراتور عبارتند از: 

• موتور: موتور انرژی لازم برای عملکرد دستگاه را تامین می‌کند. قدرت موتور نشان‌دهنده میزان الکتریسیته تولیدشده توسط دستگاه است. انرژی مورد نیاز برای کارکرد این دستگاه به روشهای مختلفی تامین می‌شود. از این نظر ژنراتورها به انواع مختلف دیزلی، گازوئیلی، گاز طبیعی، پروپان و دوگانه‌سوز (دیزل و گازوئیل) تقسیم‌بندی می‌شوند. البته لازم به ذکر است برخی مدلها نیز می‌توانند نیروی مکانیکی ایجادشده در اثر حرکت توربین آبی را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند.
• آلترناتور: آلترناتور قلب ژنراتور به شمار می‌رود. آلترناتور از قسمتهای متحرک و ثابتی تشکیل شده است که موظفند یک میدان مغناطیسی را در دستگاه ایجاد کنند. با ایجاد میدان مغناطیسی و حرکت الکترونها در آن، انرژی الکتریکی تولید می‌شود. 
• رگولاتور: رگولاتور ولتاژ الکتریسیته تولیدشده را کنترل می‌کند و در صورت لزوم جریان متناوب را به جریان مستقیم تبدیل می‌کند.
• سیستم روان‌کاری: قطعات متحرک زیادی داخل هر ژنراتور وجود دارد. برای بهینه‌سازی عملکرد دستگاه و حرکت هموار قطعات مختلف، لازم است روان‌کاری انجام شود. این کار اجزای مختلف را از سایش و فرسودگی حفظ می‌کند. سطح لوبریکنت باید هر هشت ساعت یک بار چک شود.
• واحد خنک‌کاری و اگزوز: ژنراتور گرمای زیادی تولید می‌کند. به همین دلیل وجود یک واحد خنک‌کاری برای جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد دمای دستگاه ضروری است. واحد اگزوز نیز مشابه سایر دستگاهها وظیفه خارج کردن گازهای آلاینده را بر عهده دارد.
• سیستم سوخت‌رسانی: سیستم سوخت‌رسانی وظیفه تامین انرژی دستگاه را بر عهده دارد. این مجموعه شامل مخزن سوخت، پمپ سوخت و لوله‌های رابط است. یک فیلتر سوخت وظیفه پاک کردن سوخت از هرگونه آلودگی را بر عهده دارد.
• باتری: باتری وظیفه استارت ژنراتور را بر عهده دارد. مجموعه باتری و شارژر به طور خودکار عمل کرده و همواره جریانی پیوسته -با ولتاژ کم -را فراهم می‌کنند.
• پنل کنترلی: این واحد تمام فعالیتهای دستگاه را از شروع کار تا دریافت خروجی مطلوب کنترل می‌کند. پنلهای کنترلی جدید قادر به تشخیص قطع و وصل شدن جریان برق هستند و ژنراتور را به طور خودکار روشن یا خاموش می‌کنند.

انواع ژنراتور

ژنراتورها انواع مختلفی دارند. دو نوع اصلی آنها عبارتند از:

• ژنراتورهای DCیک جریان مستقیم را تولید می‌کنند. آنها برای این کار به یک  commutator نیاز دارند. وظیفه این بخش خنثی کردن جریان متناوب و تبدیل آن به جریان مستقیم است.
• ژنراتورهای معمولی یا  AC – که به نام آلترناتور نیز شناخته می‌شوند- یک جریان متناوب را ایجاد می‌کنند. آنها فاقد commutator هستند. آلترناتورها در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به طور مثال موتور خودرو از آلترناتور برای تولید برق و شارژ باتری دستگاه استفاده می‌کند. در صورت لزوم، جریان متناوب به کمک دیود به جریان مستقیم تبدیل می‌شود.

ژنراتورها کاربردهای بسیار زیادی دارند. برخی از آنها کوچک و قابل حمل هستند. به حدی که برای کمپ و سایر فعالیتهای مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی دیگر از آنها بزرگتر هستند و برای استفاده خانگی طراحی می‌شوند. ژنراتورهای صنعتی از این هم بزرگتر هستند و می‌توانند نیروی لازم برای کارخانه‌ها، بیمارستانها و مجتمعهای اداری را تامین کنند. 

در سایت آچاریست می‌توانید انواع ژنراتورهای خانگی، صنعتی و ... را بررسی کرده و  بهترین مدل را با نازلترین قیمت تهیه کنید.